DLACZEGO PISZĘ >>

GEORGE ORWELL: A LIFE IN PICTURES FULL DOCUMENTARY >>

„Podaję te wszystkie informacje, ponieważ uważam, że nie można ocenić motywów pisarza, nie wiedząc nic o jego wczesnym rozwoju. Jego tematyka będzie zdeterminowana przez wiek, w którym żyje – przynajmniej tak jest w burzliwych, rewolucyjnych epokach, takich jak nasza – ale zanim zacznie pisać, nabierze emocjonalnego nastawienia, od którego nigdy się całkowicie nie uwolni. Jego zadaniem jest, bez wątpienia, zdyscyplinowanie swojego temperamentu i uniknięcie utknięcia na jakimś niedojrzałym etapie lub w jakimś perwersyjnym nastroju: ale jeśli całkowicie ucieknie od swoich wczesnych wpływów, zabije swój impuls do pisania. Odkładając na bok potrzebę zarabiania na życie, myślę, że istnieją cztery wielkie motywy pisania, w każdym razie pisania prozy. Istnieją one w różnym stopniu u każdego pisarza, a u każdego z nich proporcje będą się zmieniać od czasu do czasu, w zależności od atmosfery, w której żyje. Są to:

(i) Czysty egoizm. Pragnienie, aby wydawać się mądrym, aby o nim mówiono, aby pamiętano o nim po śmierci, aby odegrać się na dorosłych, którzy w dzieciństwie cię sponiewierali, itd. To bzdura udawać, że nie jest to motyw, i to silny. Pisarze dzielą tę cechę z naukowcami, artystami, politykami, prawnikami, żołnierzami, odnoszącymi sukcesy biznesmenami – krótko mówiąc, z całą górną skorupą ludzkości. Ogromna masa istot ludzkich nie jest dotkliwie egoistyczna. Po przekroczeniu trzydziestego roku życia porzucają indywidualne ambicje – w wielu przypadkach niemal w ogóle porzucają poczucie bycia jednostką – i żyją głównie dla innych, albo po prostu tłamszą się w znoju. Ale jest też mniejszość utalentowanych, pełnych woli ludzi, którzy są zdecydowani żyć własnym życiem do końca, a pisarze należą do tej klasy. Poważni pisarze, powiedziałbym, są na ogół bardziej próżni i egocentryczni niż dziennikarze, choć mniej zainteresowani pieniędzmi.

(ii) Entuzjazm estetyczny. Postrzeganie piękna w świecie zewnętrznym, lub, z drugiej strony, w słowach i ich właściwym ułożeniu. Przyjemność z oddziaływania jednego dźwięku na drugi, ze stałości dobrej prozy lub rytmu dobrej opowieści. Pragnienie dzielenia się doświadczeniem, które w naszym odczuciu jest cenne i nie powinno zostać pominięte. Motyw estetyczny jest bardzo słaby u wielu pisarzy, ale nawet pamflecista czy autor podręczników będzie miał słowa i zwroty, które przemawiają do niego z powodów nieutylitarnych; może też mieć silne odczucia co do typografii, szerokości marginesów itp. Powyżej poziomu przewodnika kolejowego, żadna książka nie jest całkiem wolna od względów estetycznych.

(iii) Impuls historyczny. Pragnienie, aby widzieć rzeczy takimi, jakimi są, aby odkryć prawdziwe fakty i przechowywać je na użytek potomnych.

(iv) Cel polityczny – używając słowa „polityczny” w najszerszym możliwym znaczeniu. Chęć popchnięcia świata w określonym kierunku, zmiany wyobrażeń innych ludzi o rodzaju społeczeństwa, do którego powinni dążyć. I znowu, żadna książka nie jest tak naprawdę wolna od politycznych uprzedzeń. Opinia, że sztuka nie powinna mieć nic wspólnego z polityką, jest sama w sobie postawą polityczną.”

George Orwell